„Wierzę, że sztuka zawsze będzie potrzebna. Ona dokumentuje świat i sprawia, że ludzie zaczynają myśleć” — mówił kiedyś Robert Redford. Dziś te słowa wracają ze zdwojoną siłą.
Kim był Robert Redford — zanim stał się legendą
Zanim jego nazwisko zaczęło otwierać festiwale i drzwi największych wytwórni, urodzony 18 sierpnia 1936 r. w Santa Monica Charles Robert Redford Jr. debiutował skromnie na deskach teatru (1959). Prawdziwy przełom przyniósł rok 1969 i „Butch Cassidy i Sundance Kid”, duet z Paulem Newmanem, który wyniósł go na absolutny szczyt. Później były m.in. „Żądło”, „Wszyscy ludzie prezydenta”, „Wielki Gatsby”, „Trzy dni Kondora” — i rola twórcy, który coraz częściej stawał po drugiej stronie kamery.
Sundance — projekt, który odmienił kino niezależne
W 1981 r. Redford powołał Sundance Institute i w krótkim czasie uczynił Utah światowym centrum kina niezależnego. Dał głos twórcom spoza głównego nurtu, a jego festiwal stał się trampoliną dla całych pokoleń reżyserów i aktorów. W 2002 r. uhonorowano go Oscarem za całokształt — także za tę misję kulturotwórczą.
Aktor, reżyser, obrońca wartości
Redford unikał etykiety „złotego chłopca z Kalifornii”. Wolał role nieoczywiste, czasem ryzykowne, a jako reżyser opowiadał historie ważne społecznie i politycznie. Był aktywistą na rzecz środowiska, praw człowieka i społeczności rdzennych Amerykanów.
„Aktywność polityczna to część mojego życia i część filmów, które staram się robić” — podkreślał.
Ostatni akt: pożegnanie z kamerą i… z życiem
W 2018 r. ogłosił aktorską emeryturę („Gentleman z rewolwerem” miał być jego ostatnim filmem). 16 września 2025 r. Robert Redford zmarł w wieku 89 lat. Jak poinformowała jego wieloletnia publicystka Cindi Berger, odszedł we śnie w swoim domu w Utah. Informacje potwierdziły renomowane redakcje, w tym The New York Times i The Salt Lake Tribune. The Salt Lake Tribune+1
Ikona amerykańskiego kina, twórca instytucji, która zmieniła bieg niezależnego filmu, mentor dla tysięcy artystów. Redford pozostawił po sobie nie tylko filmografię, ale cały ekosystem — ludzi, miejsca i idee. Jego nazwisko na zawsze pozostanie synonimem klasy, ciekawości świata i odwagi twórczej.
