W środę 11 czerwca premier Donald Tusk wygłosił w Sejmie długo wyczekiwane exposé, bezpośrednio poprzedzające głosowanie nad wotum zaufania dla jego rządu. W trakcie swojego przemówienia ostro zaatakował Prawo i Sprawiedliwość, oskarżając je o sabotaż i utratę środków z KPO. Wystąpienie Tuska było pełne emocji i może stać się jednym z przełomowych momentów obecnej kadencji.
Tusk prosi o wotum zaufania po porażce Trzaskowskiego
Wybory prezydenckie, które zakończyły się zwycięstwem Karola Nawrockiego, stanowiły poważny cios dla obozu rządzącego. Rafał Trzaskowski po raz drugi przegrał walkę o najwyższy urząd w państwie, mimo niewielkiej różnicy – około 370 tysięcy głosów.
Wewnątrz Koalicji Obywatelskiej rozpoczęły się już analizy przyczyn tej porażki. Europosłanka Lewicy, Joanna Scheuring-Wielgus, określiła wynik jako „kompromitację całego rządu” i zaapelowała o głosowanie nad wotum zaufania. Donald Tusk nie zignorował tego głosu.
– Ten plan wymagać będzie jedności i odwagi od całej Koalicji 15 października. Pierwszym testem będzie wotum zaufania, o które zwrócę się do Sejmu – zapowiedział premier 2 czerwca.
Premier rozpoczyna wystąpienie w Sejmie
Trzeci dzień 36. posiedzenia Sejmu rozpoczął się z opóźnieniem, a uwagę mediów zwróciła demonstracyjna nieobecność wielu posłów Prawa i Sprawiedliwości, którzy w tym czasie prowadzili konferencje prasowe. Na sali plenarnej było widać niemal puste ławy po stronie opozycji.
Marszałek Sejmu Szymon Hołownia otworzył obrady z charakterystyczną dla siebie ironią, po czym umożliwił premierowi Donaldowi Tuskowi rozpoczęcie exposé. Szef rządu nie unikał ostrych słów, a ton jego przemówienia wyraźnie sugerował konfrontację z poprzednikami.
Tusk o KPO: „To już nie jest frajerstwo, to sabotaż”
Jednym z najmocniejszych akcentów wystąpienia była krytyka polityki Prawa i Sprawiedliwości w zakresie Funduszu Odbudowy. Premier Tusk oskarżył PiS o doprowadzenie do sytuacji, w której Polska nie otrzymała 240 miliardów złotych z Krajowego Planu Odbudowy, mimo że zapłaciła składkę na ten cel.
– Zrobili wszystko, żeby Polska straciła 240 miliardów złotych z KPO, ale składkę zapłacili 30 miliardów złotych. Niemcom zapłacili. Tak, Niemcom, Francuzom. A wiecie dlaczego? Żeby oni mogli te pieniądze wydać u siebie – mówił Donald Tusk.
Dodał też, że takie działania to już nie tylko brak kompetencji, ale „sabotaż”, który – jeśli nie zostanie rozliczony sądownie – to z pewnością historycznie.
Demonstracyjna nieobecność PiS
Podczas exposé Tuska uwagę opinii publicznej przyciągnęła nie tylko jego treść, ale również kontekst – brak obecności kluczowych polityków opozycji, w tym Jarosława Kaczyńskiego. Premier zauważył to w trakcie przemówienia, zarzucając swoim przeciwnikom brak odwagi do podjęcia merytorycznej debaty.
Choć część posłów PiS pojawiła się później, symboliczny wymiar ich nieobecności odbił się szerokim echem w mediach społecznościowych i komentatorskich.
Co dalej z rządem?
Wotum zaufania, o które zawnioskował Donald Tusk, ma kluczowe znaczenie. Jeśli Sejm nie udzieli go rządowi, premier będzie musiał złożyć dymisję. Wówczas rozpoczęłaby się procedura powołania nowego gabinetu, choć obecny rząd pełniłby obowiązki do czasu zakończenia tego procesu.
Premier wyraźnie zaznaczył, że nie zamierza się wycofywać:
– Chcę Wam wszystkim dzisiaj zadeklarować, że nie zatrzymam się ani na chwilę jako premier polskiego rządu w naszej wspólnej walce o Polskę – mówił Tusk, podkreślając, że wybory prezydenckie nie zmieniają jego politycznego mandatu.
Wnioski po exposé Tuska
Dzisiejsze exposé Donalda Tuska wyznaczyło nowy etap w politycznej rzeczywistości Polski. Premier przedstawił wizję dalszego rządzenia mimo przegranych wyborów prezydenckich, stawiając jednocześnie opozycji mocne zarzuty.
Wystąpienie, pełne politycznych napięć, może przesądzić o przyszłości obecnego rządu i kierunku, w jakim podąży Polska w nadchodzących miesiącach.
