Europejska Agencja Środowiska stale prowadzi badania nad jakością powietrza na terenie Europy. W ostatnim raporcie „Jakość powietrza w Europie – 2018” podano dane z 41 krajów starego kontynentu. Dane pochodzą z analiz zanieczyszczenia powietrza z ponad 2,5 tys. miast w 2016 roku.
Spośród 2,5 tysiąca miast wyróżniono 20 najbardziej zanieczyszczonych. Tylko jedno z nich nie leżało w Polsce. To tragiczna liczba. W badaniu analizowano stężenie pyłów zawieszonych PM 2,5 oraz PM 10, benzo(a)pirenu(BAP), związków siarki i ozonu a także tlenków azotu pochodzących ze spalin samochodowych.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ustaliła maksymalne średnioroczne stężenie BAP na 1 nanogram na metr sześcienny. Wszystko powyżej jest już niebezpieczne, a wręcz zabójcze dla człowieka. Według ostatnich badań, w Nowej Rudzie (pierwsze miejsce) ten poziom został przekroczony aż 18-krotnie.
Stężenie BaP w 2016 roku
Benzo(a)piren – jest gorzej niż w ubiegłorocznym raporcie
W raporcie opisującym dane z 2015 roku, Polacy również trafili do czołówki niechlubnego rankingu BaP. Wówczas wśród najgorszych znaleźli się Polacy, Czesi oraz Węgrzy. Tym razem jedynie jedno czeskie miasto – Ostrawa, pojawiło się w czołówce 20 najgorszych miast.
Stężenie BaP w 2015 roku
Oczywiście, nie jesteśmy jedynymi przekraczającymi normy, i nie tylko u nas sytuacja się pogorszyła. W 2016 roku aż 13 państw, które wzięły udział w badaniach, przekroczyło próg 1 nanograma na metr sześcienny. Wśród nich kolejno: Polska, Czechy, Bułgaria, Słowacja, Węgry, Włochy, Austria, Francja, Niemcy, Chorwacja, Litwa, Słowenia i Wielka Brytania.
Co to jest benzo(a)piren?
Benzo(a)piren, czyli benzoalfapiren, należy do grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Powstają podczas spalania niecałkowitego węglowodorów (oprócz metanu). Ludzkość wytwarza je przez rury wydechowe samochodów, w dymie papierosowym lub ze spalanego drewna iglastego.
Ale głównym źródłem benzo(a)pirenu są przede wszystkim piece oraz kotły. Substancja ta wydziela się podczas spalania drewna, węgla, szczególnie gorszej jakości, oraz śmieci, zwłaszcza tworzyw sztucznych typu PET. Więcej o benzo(a)pirenie przeczytacie w obszernym artykule Grzegorza Burtana [WP Tech].
Benzo(a)piren, PM 2,5, PM 10 – normy przekroczone
Nie tylko pod względem BaP jest w Polsce fatalnie, ale w tym rankingu przynajmniej nie jesteśmy najgorsi. Pod względem PM 10 wyprzedzają nas miasta w Czarnogórze oraz Turcji. Mimo to, aż 27 najbardziej zanieczyszczonych pyłem zawieszonym w Europie znajduje się w Polsce. Natomiast w przypadku PM 2,5, spośród 10 najbardziej skażonych miast, aż sześć to miasta polskie.
Według EEA w Polsce z powodu zanieczyszczenia powietrza co roku umiera przedwcześnie 44,5 tys. osób. W całej Europie przedwczesnych zgonów jest ponad 420 tys.
Pełne wyniki badań EAA zobaczycie pod tym adresem.
